Talitha Nawijn: “Zingen is ook uiten wat in je hart leeft”

Zwolle staat bekend als een van de steden met de meeste koren. Volgens de Zwolse Zangraad zijn er maar liefst 70 koren, waarbij 55 aangesloten bij de Zwolse Zangraad. Samen zijn dat zo’n 1600 zangers (bron: zwolsezangraad.nl). Talitha Nawijn is dirigent van één van deze koren: gospelkoor Grace en Glory. Daarnaast is ze zangeres en zangcoach. Mini Jurjens sprak met haar over de bevrijdende werking van zang.

Wat doet zingen met je?

“Zingen geeft plezier. Ik zie dat ook als ik dirigeer: ineens gaan lichtjes in de ogen aan. Sommigen gaan zelfs zo op in het zingen dat ze ook niet meer goed te dirigeren zijn. Dat is niet altijd handig, maar wel mooi om te zien. Het is alsof het lijntje naar je hart korter wordt als je zingt. Het rationele komt op de achtergrond.

Dat je je hart hoorbaar laat spreken geeft ook zelfvertrouwen. Erik Scherder zegt in zijn boek ‘Singing in the brain’, dat zingen therapeutische waarde heeft en kan helpen bij traumaverwerking. Hij stelt ook dat zangtherapie vergoed moet worden door zorgverzekeringen.”

Kun je iets vertellen over het effect van zingen op je lichaam?

“Zingen doet veel met je lichaam: er wordt onder andere endorfine aangemaakt, wat zorgt voor een vrolijke stemming, je weerstand wordt beter en je stressniveau verlaagt. Maar het is niet voor iedereen makkelijk om te zingen. Sámen zingen is voor veel mensen ‘veiliger’. Je moet als het ware een drempel over om te zingen.

In onze cultuur is zingen al snel gekoppeld aan schaamte, omdat wij onszelf opleggen dat het goed moet zijn. In bijvoorbeeld Afrikaanse culturen heeft zingen meer te maken met expressie. Daar is minder schaamte om te zingen. Bij ons thuis was zingen gewoon. Mijn vader zong regelmatig opera en operette. Dat kon hij prachtig. Als jongeman wilde hij operazanger worden, maar heeft dat niet gedaan omdat zijn ouders dat afkeurden. Ik kon kiezen voor een opleiding (jazz)zang aan het conservatorium.”

Wil je iets vertellen over het koor?

“Het koor is gestart in 2010, als een herstart vanuit een ander koor. We werken met audities. Daarbij letten we op drie dingen: zuiverheid, ritmiek en leerbaarheid. Mensen waarbij we wel talent zien, maar die niet goed weten hoe ze hun stem kunnen gebruiken, komen in de ‘groeigroep’. We raden hen aan om zangles te nemen en een half jaar mee te draaien in het koor. Daarna doen ze her-auditie. Daar groeien mensen enorm van.”

De koorleden komen uit verschillende kerken,

maar er zijn ook spirituele zoekers bij

“Je hoort vaak zeggen dat iets zo sterk is als de zwakste schakel. Bij een koor is dat niet zo. In het koor maken mensen elkaar juist sterker. De zwakkeren worden meegetrokken door de sterkeren en leren van hen. Dat zag je goed in coronatijd toen we met onderlinge afstand moesten zingen. Sommigen zag je zoekend kijken, waar nou die sterke zanger was waardoor ze zich altijd lieten meenemen …

De koorleden komen uit verschillende kerken, maar er zijn ook spirituele zoekers bij. Wij noemen onszelf een ‘koor-plus’: naast groei op muzikaal gebied, gaat het ook om persoonlijke, geestelijke groei. Voor we beginnen is er altijd een meditatie door één van de koorleden. Wij hebben 64 leden. Er is nog behoefte aan mannenstemmen, bassen en tenoren. Ons repertoire bestaat uit een mix van black gospel en praise. We zingen uit het hoofd. Dat betekent dat mensen ook thuis studeren. Dat is soms pittig, maar het helpt bij het zingen vanuit het hart.”

Wat is voor jou de meerwaarde van zingen, boven het gesproken woord?

“Zingen komt uit jezelf. Anders dan bijvoorbeeld luisteren naar een preek. Je bent zelf actief en je onthoudt teksten die je zingt beter. Tegelijkertijd helpt zingen om woorden in je hart te laten landen. Het is een soort kringloop: wat je zingt, bereikt jezelf ook weer: het doet iets met je. Zingen is ook uiten wat in je hart leeft. Augustinus zei dat zingen twee keer bidden is. Mij schiet dan Filippenzen 4 te binnen, het is voor mij bidden, smeken, danken tegelijk. Je hoeft je geen zorgen te maken. Als je zo bidt of zingt zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, je hart beschermen.”