Heilige Huisjes

Ruimte voor het hart van de kerk

In 2018 start de Protestantse Gemeente Zwolle het project ‘Heilige Huisjes’. Doel van het project dat ruim een jaar in beslag neemt: kosten besparen. Zodat er in onze wijkgemeenten voldoende geld beschikbaar blijft voor pastoraat en vieringen: het hart van kerk-zijn. En er is goed nieuws: dit is gelukt!

Heilige Huisjes is het initiatief van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ). De toenmalige voorzitter Maarten Westerduin legt bij de start uit waarom de nood hoog is: “We geven erg veel geld uit aan onze gebouwen, het onderhoud en beheer ervan. 43% van onze inkomsten wordt uitgegeven aan pastoraat en vieringen. De rest gaat op aan andere kosten. Als we op deze voet doorgaan, hebben we over vijf jaar nog maar een derde beschikbaar voor pastoraat en vieringen, het hart van kerk-zijn.”

50% voor pastoraat

Om de toekomst van onze kerken veilig te stellen, zijn dringend maatregelen nodig. Want behalve de hoge kosten maken ook de fors dalende inkomsten én dalende ledenaantallen dat de kerken van de PGZ in zwaar weer zitten. Het project Heilige Huisjes moet zorgen dat de PGZ voortaan 50% van haar inkomsten kan besteden aan pastoraat, oftewel de salarissen van predikanten en kerkelijk werkers. We noemen dit de 50%-richtlijn.

De PGZ wil minimaal 50% van haar inkomsten besteden aan pastoraat: het hart van de kerk.

Aan de slag

Een projectteam, met mensen uit alle zes de wijkgemeenten, gaat aan het werk. Kerkgebouwen worden onder de loep genomen, zijn er bezuinigingen mogelijk op het kerkelijk bureau (hier vindt de administratie van de PGZ en de wijkgemeenten plaats), kunnen de vaste lasten omlaag? En, wat kunnen we als wijkgemeenten samen doen? Het advies van het projectteam wordt aan de leden van de PGZ voorgelegd en tientallen reacties volgen. Uiteindelijk volgt een definitief advies door het projectteam dat de Algemene Kerkenraad op 25 maart 2019 voor het grootste deel overneemt.

Verder in clusters

Uitgangspunt van het besluit van de Algemene Kerkenraad is de 50%-richtlijn: per 31-12-2021 moet de helft van de inkomsten worden besteed aan pastoraat en vieringen. Lukt dit niet, volgt sluiting van (kerk)gebouwen. Om te zorgen dat een kerk er niet alleen voorstaat, vormen de wijkgemeenten voortaan clusters:

• Adventskerk – Oosterkerk
• Open Kring – Stinskerk
• Jeruzalemkerk – Sionskerk

De twee kerken in een cluster werken intensief samen, zeker financieel. Dit betekent dat als één kerk onder de 50%-richtlijn dreigt te komen, kerken samen voor een oplossing zorgen.

Verder zijn de volgende maatrelen genomen:

• De betaalde kosters, beheerders en schoonmakers zijn vervangen door vrijwilligers.
• De Grote Kerk, waar de PGZ tot 2019 eigenaar van was, is afgestaan aan het Academiehuis. De PGZ houdt wel het recht op vieringen in de Grote Kerk.
• Op vaste lasten van de wijkgemeenten – denk aan contracten, verzekeringen etc. – is bezuinigd.
• De wijkgemeenten zorgen voor meer huuropbrengsten van hun gebouwen.
• De inkomsten van Actie Kerkbalans worden voortaan toegekend aan de wijkgemeenten en niet meer aan de PGZ in het algemeen. Dat betekent dat je als kerklid voortaan daadwerkelijk geeft voor de toekomst van je eigen kerk.

Project geslaagd?

We hebben afscheid moeten nemen van de mensen die onze gebouwen beheerden, en dat is een naar offer. Maar toch spreken we van een geslaagd project. De bezuinigingen maakten dat alle clusters de 50%-richtlijn voor 31 december 2021 hebben gehaald. En dus voldoende kunnen besteden aan het belangrijke werk van predikanten en kerkelijk werkers. Een aantal kerken neemt dit jaar ook éxtra kerkelijk werkers aan. Het investeren in de jeugd in de kerk is een belangrijk aandachtspunt van deze nieuwe krachten.

Nog veel te doen

Dit betekent niet dat de PGZ en de wijkgemeenten nu achterover leunen. De 50%-richtlijn blijft gelden: duikt een cluster eronder, en lukt het niet om dit in twee jaar te verbeteren, dan volgt alsnog sluiting van één van de gebouwen. Er wordt daarom hard gewerkt om de inkomsten omhoog te krijgen, bijvoorbeeld via Actie Kerkbalans. Tot slot moet er meer werk worden gedaan door vrijwilligers en die vinden is niet eenvoudig. Dus we sluiten af met een oproep aan ons allemaal: laten we samen de handen uit de mouwen steken en ons hard maken voor de toekomst van onze kerk!